Błąd istotny, błąd nieistotny

Należy rozważyć czy popełniony błąd jest błędem istotnym czy też nieistotnym. Błędy uznaje się za istotne, jeżeli pojedynczo lub łącznie wpływają na decyzje gospodarcze podejmowane na podstawie sprawozdania finansowego przez jego odbiorców (użytkowników, którymi są udziałowcy / akcjonariusze, organy nadzoru, potencjalni inwestorzy). Istotność błędu zależy od jego wielkości, jak również rodzaju pominięcia lub nieprawidłowości.

Błędy nieistotne, popełnione w latach poprzednich koryguje się poprzez dokonanie odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych roku bieżącego – w wyniku takiego ujęcia nie dojdzie do istotnego zniekształcenia danych zaprezentowanych w sprawozdaniu finansowym. Skutki korekty błędów popełnionych w latach ubiegłych, które uznane zostały przez Jednostkę za nieistotne, wpływają odpowiednio na zysk lub stratę netto bieżącego roku obrotowego lub inną pozycję kapitałów (funduszy) własnych- w zależności od rodzaju popełnionego błędu.

Inaczej kwestia ta wygląda, jeżeli mamy do czynienia z błędem istotnym, który to wpływać może na decyzje gospodarcze podejmowane przez odbiorców sprawozdania finansowego – wówczas należy dokonać odpowiednich korekt o których piszemy w dalszej części artykułu.

Zdarzenia, które nie stanowią błędu podstawowego

Szczegółowo kwestię, co jest błędem podstawowym reguluje Krajowy Standard Rachunkowości nr 7. Zgodnie z pkt. 5.2 tego standardu błędem podstawowym m.in. nie są:

• zmiany wartości szacunkowych, które z natury rzeczy są pewnymi przybliżeniami, wymagają aktualizacji po uzyskaniu dodatkowych informacji, takie jak:
  • zwiększenia lub zmniejszenia kwoty rezerwy na zobowiązania wynikające ze zmiany prawdopodobieństwa niekorzystnego wyroku kończącego proces sądowy przeciwko jednostce,
  • zmiana stawek amortyzacyjnych środków trwałych na skutek zmiany uprzednio prawidłowo ustalonego okresu użytkowania,
  • zmiana wysokości odpisów aktualizujących wartość składnika aktywów na skutek pojawienia się nowych informacji;
• skutki zmiany przyjętej zasady (polityki) rachunkowości, spowodowanej zmianą przepisów o rachunkowości lub dokonanej z inicjatywy jednostki (np. zmiana metody wyceny zapasów z ceny nabycia na cenę zakupu, metody ustalania wartości rozchodów z cen przeciętnych na pierwsze weszło pierwsze wyszło);
• skutki zdarzeń, o których jednostka nie mogła wiedzieć, mimo zachowania należytej staranności, i w związku z tym nie miała możliwości uwzględnienia ich w poprzednich rocznych sprawozdaniach finansowych (np. korzystne lub niekorzystne dla niej wyroki sądowe, zmiana orzecznictwa sądowego w bieżącym okresie w odniesieniu do interpretacji przepisów podatkowych stosowanej przez jednostkę w poprzednich okresach).

Błędy ujawnione przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego

W przypadku, kiedy Spółka po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego, a przed jego zatwierdzeniem, powzięła informacje o zdarzeniach, które mają istotny wpływ na sprawozdanie finansowe, dokonuje odpowiedniej zmiany w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego sprawozdanie finansowe dotyczy.

Spółka zobowiązana jest również o zidentyfikowanym błędzie powiadomić biegłego rewidenta, który badał lub bada sprawozdanie finansowe.

Również w przypadku wystąpienia zdarzeń, które spowodowały, iż założenie kontynuacji działania jest niezasadne dokonuje się odpowiednich zmian w sprawozdaniu finansowym.